LỰA CHỌN ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA TRONG CÁC

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ: NHU CẦU THAY ĐỒI TƯ DUY

Đào Trung Kiên^1,2, Nguyễn Văn Duy^2,3

            1.kiendtcoco@gmail.com;  2 .nghiencuudinhluong.com; 3.duynguyen.qa@gmail.com

TÓM TẮT

Tóm tắt: Một thước đo đánh giá quan trọng về chất lượng đại học là hoạt động nghiên cứu khoa học. Nghiên cứu khoa học ngoài việc xây dựng uy tín cho nhà khoa học với đồng nghiệp trong chuyên ngành còn giúp nâng cao vị thế của đơn vị chủ quản, vị thế khoa học của quốc gia và đóng góp tri thức khoa học của nhân loại. Thực tế cho thấy hoạt động nghiên cứu khoa học tại các trường Đại học Việt Nam hiện nay bị đánh giá thấp so với các Đại học trong khu vực và thế giới, trong đó có các trường Kinh tế. Một trong những lý do quan trọng ảnh hưởng đến sự hiện diện khoa học kinh tế Việt Nam còn thấp là do các nhà nghiên cứu theo đuổi các đề tài thiếu tính học thuật hoặc có sự nhầm lẫn giữa hoạt động nghiệp vụ và hoạt động nghiên cứu khoa học. Do đó nhu cầu cần thiết phải thay đổi tư duy trong việc lựa chọn các đề tài nghiên cứu khoa học phù hợp, mang tính học thuật theo những chuẩn mực khoa học quốc tế.

Từ khóa: Nghiên cứu khoa học, Lựa chọn đề tài; Đại học Kinh tế, Đổi mới tư duy

1. Đặt vấn đề

Nghiên cứu khoa học chiếm một vị trí rất quan trọng trong các trường Đại học. Các hệ thống xếp hạng đại học trên thế giới đều xem xét chỉ tiêu nghiên cứu khoa học như một trong những tiêu chí hàng đầu để xếp hạng các trường. Hệ thống xếp hạng đại học của Trường Đại học Giao thông Thượng Hải (ARWU) đánh giá dựa trên thành tích khoa học chiếm trọng số 40%, chất lượng giáo dục và chất lượng giảng viên là 50% mà trong đó được đo lường bằng các giải thưởng khoa học (giải Nobel, Fiels) và giảng viên được trích dẫn trong các công trình khoa học [1]. Để được các giải thưởng khoa học và trích dẫn thì giảng viên của các trường phải tham gia nghiên cứu khoa học và công bố nó trên các tạp chí khoa học có bình duyệt (thuộc danh mục ISI). Hay như hệ thống xếp hạng QS Asia dành cho các đại học Châu Á cũng xem xét trọng số của chất lượng nghiên cứu 60% (20 % cho số trích dẫn bình quân và 40% cho việc khảo sát ý kiến của các đồng nghiệp tại Châu Á). Như vậy có thể thấy rằng các hệ thống xếp hạng đại học đều xem việc nghiên cứu khoa học như một trong những yêu tố lớn nhất để xếp hạng giữa các trường với nhau. Một đặc điểm quan trọng là các nghiên cứu khoa học được xem xét là các nghiên cứu được công bố quốc tế. Điều này đặt ra đòi hỏi đối với các Đại học Việt Nam trong đó có các trường Kinh tế phải tăng cường công tác nghiên cứu khoa học, công bố các công trình của mình trên các tạp chí quốc tế thì mới có thể cải thiện thứ hạng xếp hạng của các trường và hướng tới Việt Nam có trường đạt đẳng cấp quốc tế. Thực tế cho thấy hàng năm tại các trường Đại học đội ngũ nhà khoa học, giảng viên thực hiện rất nhiều các đề tài nghiên cứu khác nhau từ cấp Nhà nước đến cấp cơ sở, các công trình nghiên cứu của nghiên cứu sinh. Tuy nhiên gần như các công trình này không thể công bố trên các tạp chí quốc tế uy tín. Nguyên nhân là do các công trình nghiên cứu của các đồng nghiệp Việt Nam không thu hút được sự quan tâm của đồng nghiệp quốc tế và chất lượng nghiên cứu thấp. Trong lĩnh vưc Kinh tế giáo sư Trần Văn Thọ (đại học Waseda, Nhật Bản) cho rằng các nghiên cứu tại Việt Nam thiếu tính học thuật (academic) và tính độc sáng (originality), nghiên cứu không đưa ra được các vấn đề mới, những giả thuyết hay lý luận mới được kiểm chứng qua các dữ liệu mới [2]. Các đề tài nghiên cứu chủ yếu vẫn còn tập trung vào giải quyết các vấn đề nghiệp vụ, không cung cấp những tri thức mới như một nghiên cứu khoa học phải có. Vì vậy hiện nay có một nhu cầu thay đổi tư duy trong việc chọn đề tài nghiên cứu khoa học tại các trường Đại học Kinh tế để phù hợp với xu thế nghiên cứu của cộng đồng khoa học quốc tế, có thể công bố các công trình nghiên cứu tại Việt Nam trên các các tạp chí quốc tế uy tín (thuộc danh mục ISI).

Chi tiết xem tại đây